GÜMRÜK VE TIR KAÇAKLIĞI MEVZUATI

Src belgesi karayolu şoförleri için gerekli bir belgedir. Bu belgeyi almadan önce katılacağınız kursta önemli dersler ve konular üzerinde durulmaktadır. Bu konular sürücülerin uzun süre yolda kalmaları halinde hem fiziki hem de teknik güvenliklerini sağlamaya yarayan konulardır. Özellikle mal taşımacılığı yapan her sürücünün ve sürücü adayının bilmesi ve uygulamada sorun yaşamadan görevini sürdürebilmesi için bu dersin dikkatle dinlenmesi ve çalışılması gereklidir. Derslerde öğretilen en önemli konulardan biri Gümrük – Tır ve Kaçakçılık Mevzuatı dersidir. Gümrük Kanununun amacı, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını belirlemektir.

Konu olarak 4 ana başlıkta toplanabilen Gümrük – Tır ve Kaçakçılık Mevzuatı dersinde bazı başlıklar şu şekildedir. Taşıtların Türkiye bölgesine giriş ve çıkışı; gümrük beyanı; gümrük rejimleri; beyanın kontrolü ve muayene; ithalatta gümrük yükümlülüğü; gümrük vergilerinin tahakkuku, tebliği ve ödenmesi; gümrük yükümlülüğü ve sona ermesi; gümrük kanununda cezalar; etkin pişmanlık; yolcu beraberinde getirilen kaçak eşya, arama ve el koyma; el konulan eşyanın muhafazası, müsaderesi, mülkiyetin kamuya geçirilmesi; kaçakçılığı önleme, izleme ve araştırmakla görevli olanlar; silah kullanma yetkisi; ikramiyeler; TIR sistemi ve tır sözleşmesi; TIR sürücülerinin uymak zorunda olduğu yasaklar; TIR işlemleri yapmaya yetkili odalar; hareket gümrük dairesi tarafından yapılacak işlemler; giriş gümrüğünde muayene; denetleme belgesi; onay belgeleri; konteynır onay plakası; transit rejimi; geçici kabul ve ATA karnesi.

Yabancı eşya ile ihracat gümrük işlemleri tamamlanmış eşyanın gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesinde bir yerden diğer bir yere taşınması Gümrük Kanunu ve Yönetmeliğindeki transit rejimi hükümlerine bağlıdır. Gümrük – Tır ve Kaçakçılık Mevzuatı bu konu önemli konu üzerinde durmaktadır. Transit rejimine tabi eşya transit beyannamesi kapsamında TIR karnesi kapsamında veya uluslar arası anlaşmalar kapsamındaki diğer transit beyannameleri kapsamında taşınır. Transit rejimi eşyanın ve belgelerinin bu rejim hükümlerine uygun olarak sevk edildiği gümrük idaresine sunulması üzerine sona erer. Giriş ve hareket gümrük idarelerinde sevk edilecek taşıtların sürücülerine TIR güzergahı haritası verilir.

Geçici Kabul ve ATA karnesi konusu ise yine kursiyerlerin ders programında yer alan önemli konulardandır. Gümrük – Tır ve Kaçakçılık Mevzuatı dersinde işlenir. Derslerde de görüleceği üzere gümrük mevzuatımıza göre Geçici İthalat Rejiminde kullanılan uluslar arası geçerli belge ATA karnesidir. ATA karneleri uluslar arası ATA sözleşmesi ve eşyanın yurtdışına çıkarılma amacına göre taraf ülkeler arasında başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan gümrük belgeleridir. ATA karnesi almak isteyen kişi veya kuruluşlar taşınacak eşya için gereken teminatı odaya vermesi durumunda ATA karnesi alabilmektedirler. ATA karnesi eşyanın gümrüklerden geçiş süresinin kısaltılmasına yardım eder. ATA karnesinin geçerlilik sürfesi 1 yıldır.

Gümrük kuralları günümüzde geçerliliği olan, zorunlu hale gelmiş kanunlardır. Bu kanunlar gümrük bölgesine giriş ve çıkış yapmakta olan eşya ve yük taşıyan araçlara uygulanan birtakım kurallardır. Genellikle bu kanun türkiye giriş ve çıkışlarında aktif olarak uygulanmaktadır. Giriş ve çıkışlarda araç kontrolü yapılarak eşya ve yük geçişi sağlanır.  Gümrük kaçakçılık ve tır mevzuatı bakanlık tarafından düzenlenmiş bir uygulamadır. Gümrük kurallarına göre, yolculuk esnasında gümrük yolları kullanılmaktadır.

• Gümrüğe giren eşyalar genellikle gümrük dairesi tarafından denetlenir ve bu denetleme 20 gün sürmektedir. Bu eşyaya ait sürücü veya tır şoförü tarafından özet beyan verilmektedir. Bu beyan ile eşya içeriği hakkında bilgiler verilebilir. Bu beyan isteğe bağlı olarak sözlü, yazılı, bilgisayar yazısı, şeklinde olabilmektedirler.
• Gümrüğe giren eşyalar ithal veya ihracat olması durumunda vergiler uygulanabilmektedir.
• Bu vergiler, genellikle gümrüğe giren ve işlem gören vergi türleridir. Gümrük kaçakçılık ve tır mevzuatı genellikle bu bilgileri içermektedir.
• Buna bağlı olarak gümrük rejimleri bulunmaktadır, bu rejimler çeşitli alanlara ayrılmaktadır ve bu alanlara uygulaması sağlanmaktadır. Bu rejimler, serbest dolaşım giriş rejimi, transit rejimi, gümrük antrepo rejimi, dahilde işleme rejimi, gümrük kontrolü altında işleme rejimi, geçici ithalât rejimi, hariçte işleme rejimi, ihracat rejimi şeklinde çeşitleri vardır.
• Örneğin serbest dolaşıma giriş rejimi, gümrüğe gelen eşyalar gümrük kontrolünden geçerek, uygun vergi ödemelerinin olması ve tüm işlemlerinin yapılması ile onaylanma sürecidir.
• Transit rejiminde ise işlem görmemiş eşyaların genellikle bir yerden başka bir yere taşınma işlemlerine transit rejimi denilmektedir. Buraya gelen eşyalar yabancı ülkeden başka bir ülkeye veya türkiye ye taşınabilir veya tam tersi de olmaktadır.
• İhracat rejimi ise taşınan eşyanın türkiye dışına çıkma sürecine ilişkin durumun olduğu rejim türüdür.
• Burada yapılan kontroller renklere tâbi tutulacaktır, örneğin bunlar kırmızı, yeşil, mavi ve sarı renklerdir. Gümrük kaçakçılık ve tır mevzuatı gereğince bu renkler özel uygulama yapılan alanlardır.
• Kırmızı alan, eşya kontrolünü sağlar.  Sarı alan, eşyanın beyanı ile uygunluğunu sağlar, yeşil hat eşyanın beyanı ile uygun olmadığı alandır, mavi alan ise esya ve beyanın en son kontrol edildiği alandır.